गांधी युग(१९२०-१९४७)
*१९१७ ते १९१८ या काळात गांधीजीनी केलेले सत्याग्रह ;
१ .चंपारण्य सत्याग्रह
- *चम्पारण भागात शेतकऱ्यावर नीळ उत्पादक सक्ती होती व ती कमी किमतीत नीळ विकत घेत .
- *१९१६ मध्ये लखनौ अधिवेशनात राजकुमार शुक्ला या नीळ पिकवणार्य स्थानिक शेतकर्याने गांधीजींना शेतकऱ्यांच्या होणार्या लुटी बद्दल सांगितले .
- *१९१७ मध्ये गांधीजीनी चम्पारण येथील शेतकर्यांना एकत्र करून संघटीत सत्याग्रह केला परिणामी ब्रिटीश शासनाने शेतकऱ्या वरील अन्याय दूर केला .
२.खेडा सत्याग्रह
- गुजरातमधील खेडा जिल्ह्यात प्लेगची साथ व दुष्काळामुळे शेतकर्यांना शेतसारा भरणे अशक्य होते त्यांनी सरामाफिची मागणी सरकारने धुडकावून लावली .
- १९१८ मध्ये मोह्न्लाला पंड्या या स्थानिक शेतकर्याच्या पुढाकाराने महात्मा गांधीनि सारा बंधी चळवळ सुरु केली व सरकारकडून सारा माफ करून घेतला .
३.अहमदाबादचा कामगार लढा .
- अहमदाबाद येथील कापड गिरणीतील कामगाराची वेतनवाढ मागितली होती.गिर्णो मालकांनी या वेतनवाढीला नकार दिला .
- गांधीजी च्या सल्ल्याने संप व उपोषण केले परिणामी कामगाराचे ३५ टक्के वेतन वाढले .
- न्या.रौलट अध्यक्ष असलेलेया समितीच्या शिफारसीवर असलेले कायदे .
- या कायद्यानुसार कोणत्याही भारतीय व्यक्तीस विना चौकशी तुरुंगात टाकणे आणि सरकार विरोधी विरोधी साहित्य छापणे व जवळ बाळगणे हा राजद्रोह ठरवण्यात आला .
- रौलट कायदा हा काळा कायदा ह्या नावाने ओळखला जाऊ लागला .
- रौलट कायद्या विरोधात देशव्यापी हरताळ दिन -६ एप्रिल १९१९ .
- पंजाब मधील अमृतसर येथील हरताळ प्रकरणी हद्दपार केलेले नेते -डॉ.सत्यपाल,डॉ .सैफुदीन कीचलु .
हे हि वाचा ,
0 Comments